Leerstoel Rechtstheologie en Kerkrecht
Plaatsbepaling
De leerstoel Rechtstheologie en kerkrecht in de context van religie en samenleving richt zich op de doordenking van rechtstheologische en kerkrechtelijke vraagstukken en van godsdienstvrijheid, onrecht en recht, rechtvaardigheid en gerechtigheid in de actuele en historische contexten van religie en samenleving in nationaal en internationaal perspectief. De leerstoel beoogt de verbreding en verdieping van de academische, multidisciplinaire en maatschappelijke dimensies. Leon van den Broeke is op 1 april 2023 benoemd als hoogleraar op de leerstoel Rechtstheologie en kerkrecht in de context van religie en samenleving.
Academische en institutionele inbedding
De leerstoel wortelt in een lange gereformeerde traditie met veel aandacht voor het (denominationele) kerkrecht. Na een korte periode van discontinuïteit (2015-2020), en een langere fase (1945-2015) waarin de leerstoelhouder naast Kerkgeschiedenis ook Kerkrecht als leeropdracht had, wordt nu enerzijds weer aangesloten bij de gereformeerd-kerkrechtelijke traditie en anderzijds ingezet op zowel academische multidisciplinaire en maatschappelijke verdieping en verbreding. Dat past bij het profiel van de Theologische Universiteit Utrecht die theologie beoefent ‘met het oog op kerk én samenleving’ en present en zichtbaar wil zijn ‘in het kerkelijke en publieke domein’. De Theologische Universiteit laat met de leerstoel zien dat het de actuele, relevante en urgente religieuze, politieke en maatschappelijke ontwikkelingen en vraagstukken op het terrein van rechtstheologie en kerkrecht signaleert en herkent. Ook wil zij een bijdrage leveren aan academisch en valoriserend onderzoek. Dit doet ze vanuit rechtstheologie en kerkrechtelijk perspectief in de context van religie en samenleving.
Onderzoeksgroep CCMW
Het onderzoek van de leerstoelhouder is ingebed in één van de onderzoeksgroepen aan de universiteit, namelijk het Centre for Church and Mission in the West (CCMW). In deze onderzoeksgroep werken experts op de deelgebieden Praktische Theologie en Missiologie. De leerstoelhouder geeft een eigen vakinhoudelijke invulling aan het overkoepelende onderzoeksthema Salvation in the 21st Century, op (on)heilzame structuren en de relatie tussen mens en organisatie. Bij die instituties gaat het om geloofsgemeenschappen, religieuze en maatschappelijke organen, overheden en overheidsinstanties.
Deddens Kerkrecht Centrum
De leerstoel sluit aan bij de doelstelling van het Deddens Kerkrecht Centrum waarvan de leerstoelhouder directeur is. Deze luidt: ‘het bevorderen van de studie en de kennis van het kerkrecht, inzonderheid van het gereformeerde kerkrecht’. In de rechtstheologische en kerkrechtelijke reflectie op kerkelijke en maatschappelijke vraagstukken op het gebied van godsdienstvrijheid en geloofsgemeenschappen sluit het onderzoek van de leerstoelhouder ook de traditie en doorontwikkeling van het gereformeerde kerkrecht in rechtsvergelijkende en/of internationale context in.
Onderwijs, onderzoek en valorisatie
Onderzoek
De leerstoelhouder beoogt zich in de komende jaren in onderzoek te richten op de thematieken van de rechtstheologische reflectie op het onderwerp Nächsten- und Liebesrecht; godsdienstvrijheid en de beperkingsgronden in relatie tot religieuze en/of maatschappelijke vraagstukken en in het bijzonder door een juridische dissertatie over godsdienst(vrijheid) en het lijkbezorgingsrecht; de verhouding tussen overheid en godsdienst; internationaal vergelijkend (gereformeerd) kerkrecht; het recht in en van traditionele en missionaire geloofsgemeenschappen.
Onderwijs
De leerstoelhouder is actief in zowel de bachelor- en masteropleidingen als in het postacademisch onderwijs. In het bacheloronderwijs gaat het om basale kennis en kunde. In de masterprogramma’s verdiept de student zich in het vakgebied met als extra mogelijkheid het kunnen kiezen van een verdiepend keuzevak. Daarnaast is de leerstoelhouder actief in het postacademisch onderwijs, waaronder ook de verplichte nascholing van beginnende predikanten.
Valorisatie
Een vanzelfsprekende expressie van valorisatie betreft de advisering aan geloofsgemeenschappen, religieuze leiders, overheden, politici, juristen, theologen en journalisten. Daarnaast beoogt de kandidaat-leerstoelhouder naast academische publicaties ook het realiseren van vakpublicaties op bovengenoemde onderzoeksthema’s.
