Wij belijden: Marinus de Jong over belijdenissen
Deze maand verschijn het boek ‘Wij belijden’, over de verschillende belijdenissen van de Nederlandse Gereformeerde Kerken. Ze worden ingeleid en toegelicht door Marinus de Jong. Op maandag 2 juni organiseren we een studiedag over dit thema. Tijdens deze studiemiddag nemen we een frisse duik in de belijdenisgeschriften. We spraken Marinus over het boek en de studiedag.
Waarom heb je ervoor gekozen om (nu) aandacht te besteden aan de belijdenissen?
De aanleiding is eenvoudig: ik geef dit voorjaar voor het eerst de colleges symboliek in de predikantsmaster. Symboliek gaat over symbolen in de betekenis van belijdenissen. Ik miste een editie van de NGK versies die ik met mijn studenten kan gebruiken. Een tweede reden is de eenwording van de NGK in 2023. In de kerkorde staan expliciet deze zes geschriften genoemd als de belijdenis van deze kerk. Dan moet je wel een uitgave hebben om ze ook daadwerkelijk te kunnen gebruiken in de liturgie of in catechese. Het is mooi dat dit samenvalt met 1700 jaar concilie van Nicea. Eén van de belijdenissen komt indirect voort uit dat concilie.
Hoe komt het dat er zes belijdenissen zijn?
Dat is historisch zo gegroeid. Voor de meeste geldt dat ze veel gebruikt werden en erkenning kregen en daarna door het kerkelijk gezag werden goedgekeurd. Drie van deze zes dateren uit de vroege kerk en worden heel breed gedeeld. Na de Reformatie ontstonden er specifiek protestante geschriften zoals de catechismus en de Nederlandse Geloofsbelijdenis. Het was de synode van Dordtrecht in 1619 die hier haar eigen Leerregels aan toevoegde en ze samen met de andere vijf tot een eenheid smeedde.
Hoe zijn deze belijdenissen vandaag de dag relevant?
Ze verbinden gelovigen met elkaar door kerkmuren heen en ook door de tijd heen. Ze zijn een getuigenis, een soort mission statement van de kerk naar buiten toe: dit geloven wij. En ze hebben ook een beschermende werking: dit is wat wij geloven en dit is wat wij afwijzen. Het is een soort houvast. Voor concrete inhoudelijke relevantie verwijs ik graag naar de inleidingen in het boek.
Is er veel verschil tussen kerken als het gaat om de belijdenissen die men hanteert?
Binnen de NGK zijn dit de officiele papieren, in hoeverre daar iets mee wordt gedaan verschilt nogal. Er zijn NGK’s waar wekelijks uit de catechismus wordt gepreekt, in veel kerken zal de apostolische geloofsbelijdenis regelmatig klinken, maar het zal soms ook een papieren werkelijkheid zijn. Al moet je niet onderschatten hoezeer deze documenten mensen hebben gevormd, bewust en onbewust. De editie die ik nu uitgeef is die van de NGK. Dit zestal wordt veel breder gedragen: PKN, CGK, GerGem, etc. Maar de teksten verschillen op punten. De PKN heeft een eigen vertaling uit 2009 als officiële tekst. In de GerGem worden vaak oudere teksten gebruikt. Maar de NGK versie heeft ook wat inhoudelijk wijzigingen, zoals bijvoorbeeld artikel 36 van de NGB. Daar is al in 1905 een zin weggehaald die stelt dat de overheid als taak heeft om afgoderij en valse godsdienst uit te roeien.
Wat kan men verwachten van de studiedag over dit onderwerp op 2 juni?
Zie het als een opfriscursus in de belijdenissen samen met een gesprek erover. Ik geef een college over de achtergronden en discussies en de laatste stand van het onderzoek. Vervolgens gaan we samen in gesprek over de actuele waarde en de knelpunten. Alle deelnemers lezen de zes geschriften van tevoren door en maken aantekeningen. Daarover gaan we in gesprek.
Meld je hier aan voor de studiedag op 2 juni.
Bestel hier het boek ‘Wij belijden’.
